«مفاهیم کلی» از منظر میرزا مهدی اصفهانی

یکی از موضوعاتی که در حوزه معرفت‌ شناسی مورد نظر اندیشمندان بوده و با توجه به آن منظومه­ های خاص معرفتی شکل می­گیرد، موضوع «مفاهیم کلی» است. میرزای اصفهانی در مقام اندیشمندی که سعی دارد اندیشة خود را بر اساس متون دینی شکل دهد، موضع متفاوتی در این باره دارد. او با توجه به دیدگاهش درباره علم و مباحث معرفت‌شناختی، معتقد است میان الفاظ و معانی، امر سومی به نام مفاهیم وجود ندارد و از آن‌جا که در دلالت الفاظ بر معانی، تنها مصادیق خارجی هستند که مدلول قرار می­گیرند، الفاظی که بر کلیات دلالت دارند، بر عین خارجی و نه بر مفاهیم ذهنی و از طریق لحاظ و یا عدم لحاظ برخی خصوصیات بر آن­ها دلالت‌گری دارند. بنابراین قائل شدن به عالمی ذهنی، غیر از همین عالم واقعی، وجهی نخواهد داشت. او در سایر آرای خود، از جمله موضوع «معرفت الله» با پای‌بندی به همین مبانی، مباحثش را ارائه می‌دهد.

---