نقش مصلحت ( لطف و اعتبار) در توجیه آلام ابتدایی در رهیافت کلامی

مفهوم «مصلحت» و عناوین نزدیک آن (لطف و اعتبار) در توجیه آلام ابتدایی، نقش محوری دارد. درواکاویِ مفهوم مصلحت دررهیافت کلامی، مفهوم کلی آن درنظر گرفته شده و در آیات وروایات،بیشتر به مصادیق  مصلحت مانند: اجر، آزمایش الهی، کمال انسان،افرایش اجر و...اشاره شده است.متکلمان اسلامی‌درباره نقش مصلحت در نیکوییِ آلام ابتدایی، چهارقول بیان کردند؛ بنابر نظر اول، فعل الهی عین مصلحت است و نه می توان با معیاربشری فعل الهی راسنجید و نه امری را بر خدا الزام کرد.در نظر دوم، مصلحت در نیکوییِ آلام ابتدایی، نقشی ندارد .و جبران بیرونیِ خداوند برای نیکویی آن کافی است.در نظر سوم، مصلحت شرط کافی برای نیکویی آلامِ ابتدایی است و به جبران بیرونی نیاز نیست. در نظر چهارم با وجود ضرورتِ مصلحت برای نیکویی آن، جبران بیرونی نیز ضروری می‌نماید. نتیجه چالش اقوال مزبور، نظریه پنجم است که بر اساس آن، همراهی دائمی‌مصلحت با تمام آلام ابتدایی، لازم است اگر چه در برخی از آلام ابتدایی، کافی نیست.

---