به همت پژوهشگاه قرآن و حدیث
کتاب «معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی» منتشر شد
کتاب «معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی» تألیف حجت الاسلام دکتر شعبان نصرتی و حجت الاسلام دکتر محمد رکعی، به زبان فارسی از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
«معناشناسی شناختی» یکی از روش‌های نوین معناشناسی است که به تازگی حضور خود را در عرصه‌ی فهم متون دینی اعلام کرده است؛ اما تا کنون اصول و مبانی آن در ساحت متون مقدس اسلامی یعنی قرآن و روایات آزموده نشده است.
کتاب «معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی» تلاش می‌کند تا اصول، مبانی و نظریات این روش معناشناسانه را در عدم تعارض با ضروریات دینی ارائه نماید و کارکردهای بدیع آن را در فهم متون دینی به نمایش بگذارد. این کتاب تقلید و ترجمه‌ی آثار معناشناسی شناختی نیست، بلکه زمینه‌ی بومی‌سازی و گسترش نظریه‌های زبان شناختی فهم متون را نیز فراهم می‌کند. به طور خلاصه، کتاب «معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی» به نوعی کاربرد‌سازی و رفع نواقص آثار پیشین، به‌ویژه کتاب ارزشمند «معناشناسی شناختی قرآن»، است.
این اثر مبانی نظری و قواعد را در دو بخش ساخت معنا و کشف معنا از یک‌دیگر تفکیک کرده است. در بخش اول به مباحث ساخت معنا اختصاص یافته و بخش دوم نیز به مباحث کشف معنا اشاره دارد. در بخش ساخت معنا و در فصل ابتدایی کتاب، به معرفی اصول و مبانی معناشناسی شناختی اشاره دارد و آن‌ها را با اصول و مبانی مطرح در تفسیر آیات قرآن و فهم معانی روایات بررسی کرده است؛ یعنی آیا این اصول و مبانی معناشناسی شناختی با اصول فهم آیات و روایات تعارضی دارند یا خیر. هم‌چنین تلاش شده است شبهاتی که درباره‌ی به کارگیری قواعد معناشناسی شناختی در آیات و روایات مطرح شده را پاسخ دهد و نظریه اصلی معناشناسی شناختی را که «مفهوم سازی» است در استنباط آیات و روایات ارائه نماید.
در بخش دوم نیز علاوه بر معرفی قواعد کاربردی در استنباط از آیات و روایات به افزوده‌هایی نیز بر این قواعد اشاره شده است؛ یعنی تنها به معرفی این قواعد در کتاب‌های زبان شناسی بسنده نشده، بلکه به بسط و گسترش آن نیز اشاره شده و تلاش شده است تا این قواعد به نوعی بومی سازی گردد. هم‌چنین این کتاب با بررسی برخی آیات و روایات با روش معناشناسی، نشان داده است که می‌توان این قواعد را در کشف معنا از آیات قرآن و روایات نیز به کار گرفت.
در بخش کشف معنا نیز ابتدا مقدمه‌ای درباره‌ی متن به نگارش درآمده و در فصل دوم نشان داده شده که چگونه می‌توان قواعد معناشناسی شناختی را در آیات و روایات به کار گرفت. هم‌چنین استخراج معنا از آیات و روایات در موضوعاتی مثل معرفت، علم، ایمان و در برخی روایات خاص مانند روایات مربوط به امام حسین علیه السلام و روایات دعا در بخش آخر این کتاب ارائه شده است.
با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در دو بخش و چهار فصل سامان یافته است:
- بخش اول: ساخت معنا (فعالیت ذهن)
- فصل اول: اصول و مبانی شناختی در کاربست متون وحیانی
- فصل دوم: نظریات
- بخش دوم: کشف معنا (فعالیت مفسر)
- فصل اول: اصول و مبانی
- فصل دوم: قواعد فهم متن در معناشناختی
کتاب «معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی» از آثار پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام و تألیف حجت الاسلام دکتر شعبان نصرتی و حجت الاسلام دکتر محمد رکعی، به زبان فارسی، در قطع رقعی، در 370 صفحه به نگارش درآمده است و در سال 1399 با همکاری نشر موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام منتشر شده است.
ثبت نظر شما