معرفی مرکز

بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در سال 1363 تأسیس شده است. تولیت محترم وقت، با تعیین شماری از استادان حوزه و دانشگاه، به عنوان هیأت مؤسس، وظیفه پژوهش در متون و منابع اسلامی و تولید آثار ارزشمند اسلامی و انقلابی را بر عهده بنیاد نهاد و به این ترتیب، مؤسسه‌ای پژوهشی با صبغه حوزوی شکل گرفت. به موجب صورتجلسات هیأت مدیره، تشکیل هسته‌ها یا گروه‌های پژوهشی در دستور کار قرار گرفت و شماری از استادان و فضلا، به صورت تمام وقت و پاره وقت، با بنیاد همکاری نمودند. همه طرح‌های گروه‌ها، اعم از گروه قرآن، نقد وتصحیح متون، ترجمه و مانند آن، در فرایندی علمی به تصویب رسیده و کار پژوهش و تدوین آن در گروه، آغاز می‌شد.

آثار تولید شده در سال‌های نخست، برای آماده‌سازی و چاپ و نشر ـ عمدتا با نام و نشان «مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی» ـ در اختیار مؤسسه قرار می‌گرفت. برخی از آثار، با صبغه و عنوان کاملا اسلامی نیز، توسط مؤسسه و با نام بنیاد انتشار یافته است. پس از حدود پنج سال، بنیاد برای دریافت مجوز نشر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام نمود و از آن پس بود که عناوین تولید شده در بنیاد و نیز آثار پیشنهادی، پس از طی مراحل ارزیابی و ویرایش علمی، با نام و نشان بنیاد تولید و عرضه شد.

شمار گروه‌های پژوهشی و پژوهشگران رو به افزایش نهاد و بخش‌های مرتبط با پژوهش و نشر، همچون، کتابخانه، واحد ویراستاری، واحد آماده‌سازی و تنظیم نمایه، واحد گرافیک و در نهایت، واحدهای اداری و مالی، سامان یافت.

همه این فعالیت‌ها از بدو تأسیس تا سال1380 در یک طبقه از ساختمانی با کاربری مسکونی در بلوار شهید منتظری، ادامه یافت. با انحلال مرکز خراسان شناسی در همین سال و پیوستن نیروهای پژوهشی و اداری آن به بنیاد و نیز انتقال به ساختمان جدید، در دوربرگردان شیخ طبرسی، دامنه فعالیت‌ها گسترش یافت. اکنون افزون بر پژوهش و نشر در موضوعاتی اسلامی، هم دامنه پژوهش‌ها گسترده‌تر شده بود و هم قالب‌هایی نو برای کار، همچون برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی، به صورت جدی و بعضا ماهانه، مورد توجه قرار گرفت.

طی سال‌های اخیر، با پیاده کردن طرح تحول، تنظیم چشم‌انداز و برنامه‌های پنجساله، اصلاح اساسنامه و ساختار، تشکیل شورای علمی برای یکایک گروه‌ها، ارتقاء جایگاه شورای پژوهش، ورود مستقیم به بازار عرضه و فروش و مهم‌تر از همه، تشکیل پژوهشکده، بنیاد به نهادی پویا و شناخته شده تبدیل شده است. در حال حاضر نزدیک به 100 پژوهشگر، به صورت تمام وقت با بنیاد همکاری نموده و ده‌ها طرح پژوهشی ـ در داخل و خارج بنیاد ـ در دست پی‌گیری و اجراست. بنیاد با بیش از 70 مؤسسه علمی ـ پژوهشی در داخل و خارج، تفاهم‌نامه همکاری به امضا رسانده و برگزاری کرسی‌های نظریه‌پردازی در مشهد و نمایندگی قم، به صورت مستمر و در قالبی رسمی، به کاری پیوسته، تبدیل شده است.

برنامه‌های بسیاری از جمله دستیابی به مرجعیت علمی در سیره و فرهنگ رضوی، پیش روی بنیاد برای توسعه و حضور بیشتر در فضای فرهنگی کشور و بلکه بین‌الملل، قرار دارد و با افتخار، توفیق یافته شمار عناوین چاپ اول خود را به عدد نزدیک به 100 عنوان در سال، و شمار نشست‌های علمی خود را به حدود 50 نشست و همایش برساند.

منبع